Jak wzmocnić unię bankową

Wprowadzenie nowych mechanizmów europejskiej unii bankowej, które całkowicie zmienią sektor finansowy w Unii Europejskiej, jest przełomowym wydarzeniem w integracji europejskiej. Rozwiązania te zmniejszą prawdopodobieństwo wystąpienia systemowego kryzysu bankowego i pomogą obniżyć koszty finansowania na peryferiach strefy euro przyczyniając się do ożywienia gospodarczego w Europie. Niemniej jednak zaproponowana forma zapisów umowy ustanawiającej unię bankową nie jest wystarczająca, aby zapewnić odpowiednie ramy do radzenia sobie z nowym systemowym kryzysem, ani nie wyrówna szans między bankami w różnych krajach strefy euro. W związku z tym nie realizuje celów założonych przez decydentów.

Według analizy Sebastiana Dulliena, ECFR Senior Policy Fellow, główną zaletą unii bankowej będzie to, że po raz pierwszy wszystkie największe banki w uczestniczących krajach będą miały obowiązek raportowania do jednej agencji nadzoru (Europejski Bank Centralny). Jednocześnie oznacza to koniec izolacji poszczególnych systemów, w ramach których krajowe organy regulacyjne w przeszłości zakazywały bankom, pozostających pod ich nadzorem, przesuwania płynności i kapitału do banków w innych krajach strefy euro. Unia bankowa zatrzyma arbitraż regulacyjny wykorzystywany przez instytucje finansowe do przesuwania pewnych działań do tych państw członkowskich, w których przepisy były mniej ściśle egzekwowane.

Profesor Dullien stwierdza, że system finansowy w Europie będzie dużo bardziej stabilny. „To ogromny krok naprzód w ochronie pieniędzy podatników – szczególnie, że w przeszłości, koszty pośrednie kryzysów bankowych z w wyniku utraconej produkcji i dochodów podatkowych były często znacznie wyższe niż bezpośrednie koszty ratowania banków.”

Ponadto, ponieważ obecnie będą obowiązywać wspólne zasady dla „ratowania” prywatnego kapitału w bankach, które popadły w kłopoty, nie ma powodu do obaw, że pojedyncze duże banki w niektórych państwach członkowskich otrzymają o wiele bardziej szczodrą pomoc niż konkurenci z innych państw.

Wszystko to przyczyni się po raz kolejny do wyrównania warunków konkurencji między bankami w różnych krajach strefy euro, a zwłaszcza zmniejszyć koszty finansowania instytucji finansowych w krajach peryferyjnych strefy euro.  Wymienione rozwiązania będą zachęcać do zwiększenia akcji kredytej dla przedsiębiorstw w Europie.

Jednak profesor Dullien dostrzega również szereg niedopatrzeń w projekcie. Po pierwsze, są obawy, że mimo wyższych wymogów kapitałowych banków planowany Jednolity Fundusz Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji Banków (Single Resolution Fund – SRF) okaże się niewystarczający w przypadku poważnego kryzysu. Po drugie, przepisy pozwalające państwom członkowskim indywidualnie używać „nadzwyczajnego publicznego finansowego wsparcia ” w pewnych okolicznościach oznaczają, że ​​kryzysy bankowe mogą być nadal rozstrzygane w różny sposób w różnych krajach. W tym aspekcie, pozostaje niebezpieczeństwo, że kraje o bardziej ugruntowanej pozycji fiskalnej może być bardziej hojne w swoim finansowym wsparciu i w odróżnieniu od biedniejszych krajów całkowicie przejmować na siebie ciężar zobowiązań danego banku. Inwestorzy mogą spodziewać się takiego scenariusza i oczekiwać niższych zysków z inwestycji w bankach w krajach o stosunkowo niskim stosunku długu publicznego do PKB, zapewniając dopływ tańszego kapitału do tych krajów w stosunku do państw, które mają większy dług.

„Niedociągnięcia unii bankowej ograniczają zakres, w jakim może ona wyrównać warunki konkurencji na europejskim rynku usług finansowych”, mówi profesor Dullien. „Chociaż poprawa będzie znacząca, to nie będzie ona kompletna.”

W celu wzmocnienia unii bankowej i rozwiązania pozostałych kwestii, autor proponuje pełniejszą federalizację procesu naprawczego i ratunkowego wobec banków poprzez następujące reformy:

• Uprawnienie do podjęcia decyzji w sprawie nadzwyczajnej publicznej pomocy finansowej powinno zostać przeniesione na poziom europejski, tego typu decyzje powinna być wspólnie ustalane przez Komisję Europejską, Radę i Parlament Europejski
• Nadzwyczajne publiczne wsparcie finansowe powinny być finansowane przez Jednolity Fundusz Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji Banków, który powinien uzyskać dostęp do linii kredytowej Europejskiego Mechanizmu Stabilizacyjnego (ESM)

Proces oceny, który jest już częścią kompromisu wpisanego w dyrektywę w sprawie działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, może być wykorzystany do poparcia tych zmian.