Podzielona Azja: konsekwencje dla Europy

Odbywający się w tym tygodniu szczyt UE-Chiny – pierwsze takie spotkanie UE z nowym przywództwem Chin – może być początkiem nowych, ambitnych inicjatyw w relacjach między UE a Chinami. Ale będą to trudne zadania do zrealizowania. Chiny przeciągają negocjacje dotyczące umowy o partnerstwie i współpracy i dopiero okaże się, czy proponowana umowa inwestycyjna jest krokiem naprzód. Jak zwykle chińscy przywódcy będą stawiać twarde warunki, więc będzie trudno dojść do porozumienia w sprawie nowej umowy UE-Chiny.

Wcześniej w tym tygodniu, na szczycie UE – Japonia bezprecedensowo ogłoszono szczegółowe wspólne oświadczenie w zakresie handlu i bezpieczeństwa: UE będzie wspierać dyplomatyczne inicjatywy mające na celu rozładowanie napięć na terytoriach morskich w Azji Wschodniej, natomiast sam szczyt jest też również nowym krokiem w kierunku zawarcia umowy o wolnym handlu. Jednak te rozmowy pozostają w cieniu innych negocjacji handlowych Japonii, o wyższym priorytecie, które dotyczą wspieranego przez USA Partnerstwa Transpacyficznego.

Wydarzenia te pokazują potrzebę sformułowania śmielszej polityki europejskiej wobec Azji. W nowej publikacji ECFR pt. “Divided Asia: The implications for Europe” Francois Godement twierdzi, że Europa powinna opracować nową strategię dotyczącą Azji, która jest rzetelna, ambitna i przede wszystkim regionalna. Strategia powinna zawierać następujące elementy:

• Rozwój Partnerstwa Europa-Azja (EAP- Europe-Asia-Partnership): skupienie UE na dwustronnych umowach handlowych nie jest już wystarczające. Europa musi stworzyć propozycję umowy obejmującej regionalny handel i inwestycje, aby dorównać popieranemu przez USA Partnerstwu Transpacyficznemu, oferując jednocześnie Chinom możliwość włączenia się w tę umowę. W przeciwnym razie istnieje ryzyko pozostania daleko w tyle w staraniach o szerszy dostęp do rozwijających się rynków w regionie.
• Nacisk na regionalne bezpieczeństwo energetyczne: Azja potrzebuje nowych źródeł energii dla swojego sukcesu ekonomicznego. Europa powinna w pierwszej kolejności dążyć do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego poprzez wspólne inicjatywy, od ograniczenia stosowania sankcji i bojkotów do stworzenia umowy w sprawie praw do żeglugi ( w przeciwieństwie do wolności żeglugi ), oraz wspólnego korzystania z zasobów i nadzoru nad wyłącznymi strefami ekonomicznymi.
• Wspólna strategia dla sprzedaży europejskiej broni do Azji: sprzedaż broni kwitnie dzięki regionalnemu wyścigu zbrojeń, a Europa jest jednym z głównych graczy na tym rynku. Europa jest o wiele ważniejszym aktorem w sprawach bezpieczeństwa w Azji, niż sama o sobie myśli w tych kategoriach. Jednak brak wspólnej europejskiej strategii nadal osłabia wpływy Europy w regionie .

“Europejskie podejście do Azji jest sprzeczne z lokalnymi tendencjami na tym kontynencie. Azja nie jest zainteresowana importem zachodnich formuł instytucji wielostronnego bezpieczeństwa i międzynarodowego arbitrażu. UE powinna porzucić swoje starania o wyeksportowanie własnych rozwiązań w rejonach po-konfliktowych na grunt azjatycki. Zamiast tego, powinna skupić się na nagradzaniu kompromisów i wykorzystać swój rosnący eksport broni do tego regionu, aby przejąć bardziej centralną pozycję w sprawach bezpieczeństwa.”- Francois Godement.

Publikacja “Divided Asia: The implications for Europe” autorstwa Godement François dostępna jest w języku angielskim na stronie ECFR.