Unijne koalicje

Elastyczne budowanie koalicji stanie się ważnym narzędziem politycznego zarządzania Unią Europejską. Ten trend znajduje potwierdzenie w badaniu „EU 28 Survey”, przeprowadzonym przez ECFR wśród ponad 400 polityków i urzędników w 28 państwach członkowskich UE. Jego wyniki sugerują, że w wielu obszarach małe są szanse na wspólne działanie wszystkich 28 państw, nawet jeśli 52 % respondentów uważa taki scenariusz za optymalny. Jedna trzecia respondentów popiera tworzenie formalnych lub nieformalnych koalicji.

Nowa kolekcja esejów pt. „Unijne koalicje” pod redakcją Josefa Janninga, Christopha Klavehna i Christel Zunneberg zarysowuje potencjał koalicyjny w różnych obszarach polityki europejskiej, od wspólnej polityki migracyjnej i wobec uchodźców, poprzez współpracę w sferze polityki zewnętrznej i obronnej i po reformy strefy Euro.

„Podstawową motywacją dla przyszłej UE w modelu UE wielu prędkości nie jest jej podział na dwa kluby”, stwierdza Josef Janning, jeden z redaktorów badania. „Nadrzędną funkcją budowania koalicji jest umożliwienie podjęcia konstruktywnych działań na rzecz tworzenia sprawniejszej wspólnoty”.

Jednakże gotowość do pogłębiania integracji UE przez grupy państw członkowskich zależy od istoty danego problemu. Jak stwierdzają autorzy esejów:

„Problemem, który prawdopodobnie zainspiruje wybraną koalicję państw europejskich do bliższej współpracy nad Oficjalną Pomocą Rozwojową (Official Development Assistance, ODA), jest potrzeba długoterminowych strategii rozwojowych, które są potrzebne do ustabilizowania Sahelu, Północnej Afryki i Bliskiego Wschodu”, zauważa Richard Gowan.

„Europejską politykę zewnętrzną, bezpieczeństwa i obronną najlepiej rozumieć jako mozaikę różnych koalicji: regionalnych lub dwustronnych, czasem powstałych ad hoc lub angażujących państwa spoza UE”, stwierdza Jana Puglierin.

Bardziej jednoznacznie przedstawia się zagadnienie wspólnego rynku: 70 procent respondentów opowiada się za ukończeniem jego budowy w ramach całej UE, podczas gdy jedynie 15 procent wolałoby „reset” systemu dokonany przez działającą na mocy osobnego porozumienia podgrupę państw członkowskich. „By dobić targu w kwestii strefy Euro, włącznie z istotną liberalizacją rynku, potrzebna będzie zgoda wszystkich państw członkowskich – nie tylko 19 członków strefy. Francja i Niemcy będą musiały włożyć dużo wysiłku w przekonywanie innych, by te pomysły zostały zrealizowane”, komentuje Sebastian Dullien.

Zbiór składa się z następujących esejów:

• Eurozone reform: Franco-German axis facing difficult choices: Sebastian Dullien, senior policy fellow at ECFR
• In search of a credible asylum policy: Gerald Knaus, założyciel i prezes European Stability Initiative.
• Who matters on aid?: Richard Gowan, associate fellow at ECFR.
• The beginnings of a beautiful friendship? The EU’s energy and climate policies: Marin Lessenski, dyrektor programu European Policies Initiative w Open Society Institute Sofia
• European Policy on Russia: Unity for power, trade-offs for unity: Kadri Liik, senior policy fellow w programie Wider Europe w ECFR.
• Coalitions for cooperation: the key to a common foreign, security, and defence policy?: Jana Puglierin, dyrektor Alfred von Oppenheim Center for European Policy Studies w German Council on Foreign Relations.
• A common EU China policy: the divided, the ruled, and the unite: Angela Stanzel, policy fellow w programie Asia and China w ECFR i redaktor ECFR China Analysis.

Wszystkie eseje bazują na wynikach interaktywnej wizualizacji danych: EU coalition explorer.

Badania, na podstawie których powstała niniejsza publikacja, były możliwe dzięki wsparciu Stiftung Mercator dla projektu Rethink: Europe.