Bezpieczeństwo energetyczne Polski i Unii Europejskiej: zmiana paradygmatu

Agresja Rosji na Ukrainę zburzyła podstawy gospodarczych i strategicznych stosunków Unii Europejskiej z Rosją, które do tej pory w dużej mierze opierały się na handlu paliwami kopalnymi. Wojna pokazała jak bardzo zależność od Rosji ogranicza pole manewru Unii Europejski w polityce wobec Rosji i sprawiła, że głęboka redefinicja polityki energetycznej uznana została za palącą potrzebę.

Tempo odejścia od zależności energetycznej od Rosji budzi kontrowersje. Niektóre kraje domagają się natychmiastowego embarga jako środka nacisku na Moskwę, inne chcą rozkładać je w czasie. Na początku marca Komisja Europejska ogłosiła plan REPowerEU plan, zgodnie z którym do 2030 roku przestanie importować gaz, ropę i węgiel z Rosji. Ale już do końca 2022 roku celem jest zmniejszenie zapotrzebowania na rosyjski gaz o 2/3.

Niezależnie od ostatecznych decyzji, mamy do czynienia ze zmianą paradygmatu w polityce bezpieczeństwa energetycznego UE i jej krajów członkowskich. Odejście od współpracy z największym zewnętrznym dostawcą paliw kopalnych otwiera szereg pytań, od których zależeć będzie przyszłość gospodarcza Europy, bezpieczeństwo geopolityczne oraz losy ochrony klimatu. Jak na nowo ułożyć relacje pomiędzy tymi trzema kluczowymi celami polityki energetycznej? W jaki sposób i jak szybko Polska i Unia Europejska zapewnić mogą stabilne dostawy energii zastępujące import z Rosji? Jakie będą międzynarodowe uwarunkowania i konsekwencje decyzji podejmowanych przez  Unię?