του Farah Hatime
Πριν από λίγες εβδομάδες, ένας σημαντικός παράγοντας υποχώρησε από τις διαπραγματεύσεις της Αιγύπτου με το ΔΝΤ. Ο Hany Kadry Dimian, ο πρώην υφυπουργός Οικονομικών και ο «άνθρωπος» του ΔΝΤ στη διάρκεια των συνομιλιών, άφησε το υπουργείο στα τέλη Απριλίου, σε μια προειδοποιητική ένδειξη για τους διεθνείς φορείς χάραξης πολιτικής και τους Αιγύπτιους αξιωματούχους, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι βρίσκονται στα πρόθυρα υπογραφής συμφωνίας δανείου με το ΔΝΤ ύψους 4,8 δισ. δολαρίων.
Ο Abdallah Shehata της Μουσουλμανικής Αδελφότητας αντικατέστησε τον Dimian, ο οποίος βρίσκεται στη θέση του υφυπουργού από το 2007, μετριάζοντας την «καταιγίδα» που προκάλεσαν οι πέντε διαφορετικοί υπουργοί Οικονομικών στα δύο χρόνια μετά από την επανάσταση. Ο Dimian επίσης εκπροσώπησε την Αίγυπτο στο διάλογο της κυβέρνησής του με την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με την οικονομία και συντόνισε το σχέδιο Πολιτικής Γειτονίας μεταξύ Αιγύπτου και ΕΕ.
Κατ’ αρχάς, η αποχώρησή του θεωρήθηκε μέρος ενός ευρύτερου ανασχηματισμού του υπουργικού συμβουλίου που κατέληξε στο διορισμό εννέα νέων υπουργών και αναμενόταν να αυξήσει τις πιθανότητες για μια επιτυχημένη δανειακή σύμβαση με το ΔΝΤ. Για κάποιους, ο Dimian απέτυχε να φέρει μια σθυμφωνία και δεν είχε την εμπιστοσύνη της προεδρίας. Επίσης σηματοδότησε μια ισχυρή κίνηση από τον πρόεδρο Morsi να αναλάβει τον έλεγχο της κατάστασης και να τοποθετήσεις έμπιστούς του σε βασικούς ρόλους των διαπραγματεύσεων.
Αλλά στο παρασκήνιο, λέγεται ότι ο πρώην υπουργός έχασε την υπομονή του με τη διαδικασία διαπραγματεύσεων και ήρθε σε σύγκρουση με κάποιους από τους νέους υπουργούς (της Αδελφότητας). Αυτόν τον ισχυρισμό υποστηρίζουν ανεπιβεβαίωτες αναφορές ότι ζητήθηκε από τον DImian να παραμείνει εξαιτίας του κεντρικού του ρόλου στις συνομιλίες. Η παραίτησή του επίσης έγινε δεκτή με επιφυλακτικότητα στην Ευρώπη, όπου υψηλόβαθμοι διπλωμάτες που χρεώνονται την ομαλή μετάβαση της χώρας, τρέφουν μεγάλη εκτίμηση για τον ίδιο.
Η ομάδα του, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής μακροοικονομικών στο υπουργείο Οικονομικών, Ahmed KOuchouk, ο οποίος ηγήθηκε της συγγραφής του οικονομικού σχεδίου της χώρας, φέρεται να είναι και αυτή στο δρόμο προς την έξοδο, καταφέροντας έτσι ένα ακόμη πλήγμα στις πιθανότητες για την επίτευξη μιας τελικής συμφωνίας με το ΔΝΤ και ταυτοχρόνως αναδεικνύοντας πόσο εύθραυστες είναι οι συνομιμιλίες. Η Αίγυπτος διαπραγματεύεται με το ΔΝΤ από τον Απρίλιο του 2011 και η πολιτική κατάσταση έχει καταστήσει οποιαδήποτε ευρεία συναίνεση, σχεδόν αδύνατη κατά περιόδους.
Είναι σαφές ότι σε μια χώρα τόσο μεγάλη και πολωμένη όσο η Αίγυπτος, οι πολιτικές εντάσεις μπορεί κάποιες φορές να οδηγούν σε παραιτήσεις κρίσιμων για τη χάραξη πολιτικής, ανθρώπων. Αλλά η επιφανειακή ρήξη κρύβει τα πραγματικά προβλήματα που σιγοβράζουν από κάτω: την υψηλή ανεργία των νέων, η οποία διαμορφώνεται στο 77% αυτή τη στιγμή.
Ωστόσο η ΕΕ, η οποία βρίσκεται σε καλή θέση προκειμένου να παράσχει άμεση βοήθεια μέσω δανείων με ευνοϊκούς όρους και βοήθεια με επίκεντρο τη δημιουργία θέσεων εργασίας, έχει κρατήσει το μεγαλύτερο μέρος των 6,5 δισ. δολαρίων που υποσχέθηκε στην Αίγυπτο, θέτοντας ως προϋπόθεση για την απελευθέρωσή τους, μια συμφωνία με το ΔΝΤ. Και αυτό παρά το ότι είναι ευρέως αποδεκτό ως κοινή γνώση ότι το δάνειο του ΔΝΤ δεν είναι πανάκεια για τα οικονομικά προβλήματα της Αιγύπτου, και χρησιμεύει μόνο ως βαρόμετρο για την εμπιστοσύνη ώστε να απελευθερωθεί περαιτέρω βοήθεια. Επομένως, εξαρτώντας το σύνολο της χρηματοδότησης από το δάνειο του ΔΝΤ, είναι άσχετο σε αυτό το στάδιο.
Επιπλέον, όπως υποστηρίζω στο κείμενό μου για το ECFR, “Αίγυπτος, το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Οικονομική Βοήθεια», το να εξαρτηθεί η ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια προς την αιγυπτιακή κυβέρνηση από την υιοθέτηση ενός προγράμματος λιτότητας, πιθανώς θα επιτείνει την πολιτική ένταση και θα τοποθετήσει την Αίγυπτο σε μια κατάσταση Catch-22. Αυτό σημαίνει ότι οι δανειστές απαιτούν πολιτική σταθερότητα πριν εκταμιεύσουν τα δάνεια και τη βοήθεια. Αλλά η πολιτική σταθερότητα απαιτεί δάνεια και βοήθεια για να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και να τονώσει την ανάπτυξη.
Ωστόσο, δεν είναι δουλειά του ΔΝΤ να προωθεί την ανάπτυξη, αλλά να διορθώνει τις μακροπρόθεσμες διαρθρωτικές ατέλειες στην αιγυπτιακή οικονομία. Οι Ευρωπαίοι δανειστές θα πρέπει επομένως να προσφέρουν στην Αίγυπτο επιχορηγήσεις και δάνεια με στόχο την αύξηση της απασχόλησης, ακόμη και πριν υπογραφεί το δάνειο με το ΔΝΤ. Η μεταρρύθμιση και η αναζωογόνηση της αιγυπτιακής οικονομίας είναι ζωτικής σημασίας για τις προοπτικές μιας επιτυχημένης δημοκρατικής μετάβασης –ένα project στο οποίο έχει επίσης και η Ευρώπη συμμετοχή.
Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ: http://ecfr.eu/blog/entry/economic_reform_in_egypt_takes_another_hit
