Seminarium „Israel in the Unravelling Middle East: An American Perspective”

30 czerwca w siedzibie Fundacji im. Stefana Batorego, Warszawskie Biuro Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych zorganizowało seminarium pt. „Israel in the Unravelling Middle East: An American Perspective”. Gościem specjalnym spotkania był Peter Beinart, amerykański dziennikarz, felietonista „The Atlantic” oraz autor książek specjalizujący się w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych wobec Bliskiego Wschodu, zwłaszcza relacji USA z Izraelem.

Percepcja Izraela w Stanach Zjednoczonych

Izrael zajmuje centralne miejsce w debacie o polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych, szczególnie w obliczu nadchodzącej kampanii prezydenckiej

Peter Beinart podkreślił, że Izrael zajmuje centralne miejsce w debacie o polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych, szczególnie w obliczu nadchodzącej kampanii prezydenckiej. Percepcja tego najważniejszego partnera USA w regionie Bliskiego Wschodu jest znacząco zróżnicowana. Konserwatyści postrzegają Izrael jako część Zachodu, chroniącego obecnie wspólnych wartości przed islamskim radykalizmem. Z kolei premier Netanjahu jest traktowany jako rzecznik euroatlantyckiej społeczności, w związku z tym, że według konserwatystów prezydent Obama nie wywiązuje się z tej roli, zaś sama Ameryka coraz bardziej odrywa się od świata zachodniego. Lewica niezwiązana z Demokratami jest tymczasem krytyczna wobec Izraela z tych samych powodów, dla których konserwatyści go popierają. Osób negatywnie oceniających Izrael w Stanach Zjednoczonych systematycznie przybywa, choć wciąż nie jest ich tak wiele jak w Europie. Wynika to przede wszystkim z dwóch czynników determinujących obowiązujący stan rzeczy:

• coraz większa przewaga demograficzna obywateli pochodzenia afrykańskiego i latynoskiego
• laicyzacja młodzieży

Z uwagi na powyższe czynniki, dziennikarz przewiduje, że tylko znaczący atak terrorystyczny w Stanach Zjednoczonych mógłby odwrócić tę tendencję i sprawić, że Amerykanie staliby się bardziej prawicowi i życzliwi wobec Izraela oraz jego polityki.

Społeczność amerykańskich Żydów

Beinart przedstawił także jak wygląda sytuacja żydowskiej społeczności w  Stanach Zjednoczonych. Wśród Amerykanów żydowskiego pochodzenia przeważają lewicowe poglądy, zaś ok. 75% z nich głosuje w wyborach na Demokratów. 10% całej społeczności stanowią ortodoksyjni Żydzi, z czego ok. 75% głosuje na Republikanów. Należy w tym miejscu zauważyć, że z uwagi na obecne trendy demograficzne to konserwatywni przedstawiciele grupy są najbardziej dynamicznie rozwijającą się częścią społeczności.

Europejska perspektywa

Wprowadzającej wypowiedzi amerykańskiego gościa towarzyszył komentarz Patrycji Sasnal, ekspertki Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, specjalizującej się w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Przedstawiła ona europejską percepcję Izraela. Przede wszystkim, w jej opinii, państwo to coraz bardziej odchodzi od zachodniego bloku, szukając bliższej współpracy na wschodzie. Jednym z powodów takiej sytuacji jest wysoka zależność od Egiptu i Jordanii. Niestabilność obu państw zmusza Izrael do poszukiwania nowych partnerów Izrael będąc niegdyś amerykańskim rzecznikiem w regionie, obecnie stał się raczej obciążeniem dla USA. Jest to między innymi efekt osiągnięcia samowystarczalności przez Amerykę w kwestiach surowcowych (zwłaszcza jeśli chodzi o ropę). Dlatego też Izrael jest zainteresowany bliższymi niż dotychczas relacjami z Arabią Saudyjską czy Rosją. Kolejnym czynnikiem zmian w orientacji politycznej tego kraju jest jego ekonomiczna zależność od Europy i chęć zachowania kompletnej suwerenności wobec innych państw.

Izrael jest zainteresowany bliższymi niż dotychczas relacjami z Arabią Saudyjską czy Rosją.

Seminarium zgromadziło około kilkunastu ekspertów, a także przedstawicieli polskiego ministerstwa spraw zagranicznych. Spotkanie wieńczyła ogólna dyskusja między uczestnikami na temat Izraela, jego roli w regionie oraz implikacji wynikających z jego polityki dla Stanów Zjednoczonych, Europy i Polski, zarówno w kwestiach bezpieczeństwa, jak również ekonomicznych.