Israël smacht naar wraak maar vreest escalatie

Gisterochtend in alle vroegte bestookte de Israëlische luchtmacht 34 - veelal verlaten - Hamas-doelen in de Gaza-strook, het Palestijnse gebied waar Hamas regeert. Er vielen geen doden, alleen twee lichtgewonden. Soldaten wierpen ook explosieven naar binnen in de huizen van de twee hoofdverdachten, die in Hebron op de Westelijke Jordaanoever wonen. Hun gezinsleden stonden toen al buiten, en de verdachten zelf waren nergens te bekennen - sinds de ontvoering van 12 juni zijn ze op de vlucht.

De straffen van gisterochtend komen bovenop de arrestatie van ruim vierhonderd Palestijnen, die Israël de afgelopen drie weken oppakte tijdens de militaire zoektocht naar de tieners. Bij de zoekactie schoot het leger ook zes Palestijnen dood, veelal jongens met vrijwel dezelfde leeftijd als de ontvoerde Israëliërs.

Gaat deze collectieve afstraffing van Palestijnen te ver, of juist nog niet ver genoeg? Over die vraag woedt een fel debat binnen het Israëlische kabinet. Naftali Bennett, minister van economie en leider van de kolonistenpartij, vond de Israëlische strafexercitie tot dusver 'slap en schandelijk', en een uitnodiging aan Hamas voor een volgende ontvoering. Hij eist meer spierballen: grootschalige acties tegen Hamas in de Gazastrook, een bevriezing van Hamas-tegoeden en een acute doodstraf voor Hamas-moordenaars in de Is- raëlische gevangenis.

Maar tijdens de kabinetsvergadering waar Bennett maandagavond zijn woede ventileerde, stuitte hij op verzet. Minister van defensie Mosje Ja'alon van de centrumrechtse

Likoedpartij noemde de suggesties van Bennett gevaarlijk, vanwege de kans op escalatie of zelfs een oorlog met Gaza. Het bouwen van een nieuwe nederzetting in omstreden gebied, als monument voor de vermoorde tieners, leek Ja'alon een verstandiger wraak. De linkse minister van justitie Tzipi Livni waarschuwde eveneens voor een te heftige militaire reactie. "We hebben wel vaker te maken gehad met harde terreurdaden, maar daar begin je geen oorlog om." Ook de legerleiding trapt liever op de rem.

De vrees is dat een rigoureuze militaire ingreep een nieuwe Palestijnse volksopstand zal ontketenen: een derde intifada. Die moet dan weer onderdrukt worden, met alle bloedvergieten vandien. Internationaal kan Israël zo nog verder geïsoleerd raken. En met welk doel? Het lukt toch niet om Hamas kapot te krijgen, zegt Daniel Levy, directeur van het Midden-Oosten-programma van de European Council on Foreign Relations (ECFR). "Hooguit raakt Hamas zo ver verzwakt dat een andere, nog extremere groep het roer overneemt. Zo maakt Israël het voor zichzelf alleen maar erger."

Ook voor de Palestijnen kan escalatie alleen negatief uitpakken. De eenheidsregering tussen Hamas en de rivaliserende Fatah-partij, vorige maand gesmeed, is nog altijd broos en kan onder druk elk moment uiteen vallen. Van de verkiezingen die de Palestijnse president Mahmoed Abbas voor later dit jaar beloofd heeft, komt in het geval van een escalatie vermoedelijk ook weinig meer terecht.

Harde vergelding zal Israël wel helpen om even stoom af te blazen, maar de risico's zijn talrijk. De Amerikaanse president Barack Obama heeft beide partijen daarom opgeroepen het hoofd koel te houden. Ook VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon maant tot kalmte. Hij hoopt dat de Israëliërs en de Palestijnen samenwerken om de daders van de ontvoering snel voor de rechter te brengen.

Alle partijen hebben er belang bij dat deze emotioneel beladen zaak snel overwaait, concludeert ECFR-directeur Levy. "Daarom verwacht ik dat de kwestie binnen een week achter ons ligt. Maar in het kruitvat van het Midden-Oosten weet je het nooit - één lucifer die rottig terechtkomt, en de zaak ontploft."