Του Dimitar Bechev
Μην ξεγράφετε την Ελλάδα ως περιφερειακό παράγοντα εξωτερικής πολιτικής. Κάπως έτσι θα μπορούσε να αποκωδικοποιήσει κάποιος την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στην Άγκυρα. Συνοδευόμενος από όλους τους υπουργούς της τρικομματικής κυβέρνησης συνασπισμού και σειρά επιχειρηματικών παραγόντων, ήταν εκεί για να υπογράψει μια δέσμη διμερών συμφωνιών με την Τουρκία. Όλα αυτά στο πλαίσιο του «Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας» -την από κοινού κυβερνητική δημιουργία την οποία η Τουρκία αρέσκεται να δημιουργεί με γείτονές της, από το Αζερμπαϊτζάν και την Αίγυπτο, μέχρι και τη Βουλγαρία. Η αντίθεση με τις παλαιές ημέρες της δεκαετίας του ’90, όταν η Αθήνα και η Άγκυρα ήταν στα πρόθυρα του πολέμου, δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρη. Όπως έγραψα πριν από λίγο καιρό, η φημισμένη πολιτική μηδενικών προβλημάτων της Τουρκίας, έχει αποτέλεσμα μόνο στα Βαλκάνια, και πρόκειται για μια εξαίρεση καθώς το όλο concept ήταν σε κρίση από την αρχή της Αραβικής Εξέγερσης. Επιπλέον, και σε αντίθεση με το τι επικρατεί, η Ελλάδα δεν είναι το βασικό εμπόδιο στις προσπάθειες της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΕ. Η Λευκωσία και η Αθήνα είναι πολύ κοντά, ιδιαίτερα με το νέο κεντροδεξιό πρόεδρο στην Κύπρο, αλλά έχουν δύο ξεχωριστές εξωτερικές πολιτικές. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν μάλλον ρεαλιστικές. Με ένα κύκλο εργασιών στο εμπόριο ύψους 5 δισ. δολαρίων το 2012 και τις ελληνικές άμεσες ξένες επενδύσεις την περίοδο άνθισης της Τουρκίας στην περιοχή να ανέρχονται στα 6,5 δισ. δολάρια (2005-2011), φαίνεται ότι η εντατικοποίηση της συνεργασίας αποδίδει, ιδιαίτερα για την Ελλάδα που αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα και έχει χάσει το 20 του ΑΕΠ της τα τελευταία χρόνια.
«Οι καλές σχέσεις με την Τουρκία» δεν είναι η μόνη επιτυχία στην εξωτερική πολιτική που σημείωσε ο Α. Σαμαράς. Φέρνοντας τη Βουλγαρία πιο κοντά στη δική της θέση σε ζητήματα αναφορικά με τα Σκόπια, είναι μια ακόμη επιτυχία. Η σκλήρυνση της στάσης της Σόφιας στα «δήθεν ξαδέρφια» των Σκοπίων, κάνοντας λόγο για «κλοπή της ιστορίας» και για «αντιβουλγαρική εκστρατεία», είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξουν διακηρύξεις ότι η βουλγαρική υποστήριξη των προσπαθειών της γείτονος να ξεκινήσει συνομιλίες ένταξης με την ΕΕ, δεν έρχεται χωρίς να ζητηθούν ανταλλάγματα. Το Δεκέμβριο η Βουλγαρία σχεδόν άσκησε βέτο στα Σκόπια σε προγραμματισμένο Συμβούλιο της ΕΕ- η απόφαση για τις συνομιλίες αναβλήθηκε έως τον Ιούνιο, καθώς εκκρεμεί ένα report της Κομισιόν τον Απρίλιο. Η Αθήνα χειροκρότησε. Τα δύο υπουργικά συμβούλια είχαν κοινή συνεδρίαση στην Αθήνα στις 17 Δεκεμβρίου, με τον Α. Σαμαρά και τον Borisov να καλούν τα Σκόπια να σεβαστούν την αρχή «των σχέσεων καλής γειτονίας». Εάν η κοινή επίθεση κατά των Σκοπίων συνεχιστεί και μετά από τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών στη Βουλγαρία στις 12 Μαΐου, είναι δύσκολο να το πει κανείς. Αλλά η λέξη «υποδειγματικές» που χρησιμοποίησαν οι ηγέτες για να περιγράψουν τις σχέσεις μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας, δεν είναι υπερβολή, δεδομένων των εκτεταμένων εμπορικών δεσμών, των επενδύσεων και των δεσμών μεταξύ των ανθρώπων των δύο χωρών. Το ECFR Scorecard επίσης υποστηρίζει αυτό το επιχείρημα: η μεγαλύτερη βαθμολογία της Ελλάδας ως «slacker» προκύπτει εν πολλοίς από το ότι δεν είναι σε θέση να δεσμεύσει πόρους για τα projects της ΕΕ.
Η σχετική ηρεμία της κρίσης του ευρώ, επιτρέπει στην Ελλάδα να ανασάνει λίγο, και να επιβάλλει τον εαυτό της. Το χειρότερο σενάριο, που ήταν μια μετάδοση (της κρίσης) μέσω της εκτεταμένης παρουσίας των ελληνικών τραπεζών σε πολλές βαλκανικές χώρες, δεν έχει υλοποιηθεί. Αν μη τι άλλο, ο κλάδος είναι σε στάδιο εξυγίανσης. Ασφαλώς, για να αποκατασταθεί πλήρως η επιρροή της (θυμηθείτε τη συνεδρίαση του Συμβουλίου της ΕΕ στη Θεσσαλονίκη το 2013), η Ελλάδα πρέπει να ανορθωθεί οικονομικά. Αλλά και πάλι, δεν είναι μόνο η Ελλάδα που περνάει δύσκολες στιγμές. Και άλλοι περιφερειακοί ηγέτες βρίσκονται επίσης σε δύσκολη θέση.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://ecfr.eu/blog/entry/greece_back_in_the_foreign_policy_game
